Các em nhỏ Trường mầm non Hiệp An chăm chú quan sát nghệ nhân hướng dẫn nặn tò he.Hào hứng khám phá
Tại Trường mầm non Hiệp An (phường Kinh Môn), chuyên đề “Nghề truyền thống quê em” được tổ chức ngay trong sân trường với không gian mô phỏng các góc nghề quen thuộc. Trẻ được quan sát nghệ nhân nặn tò he, thử thêu từng mũi kim, tập múa, hát và tham gia làm các sản phẩm thủ công. Những gương mặt say mê, đôi tay nhỏ chăm chú làm theo từng động tác khiến không khí trở nên sôi động và nhiều màu sắc.
Nghệ nhân Đặng Đình Thường (xã Phượng Dực, TP Hà Nội) cho biết ông bất ngờ trước sự háo hức của trẻ. “Chỉ cần hướng dẫn một chút, các con đã có thể tự nặn hình, tự sáng tạo thêm. Sự tò mò và kiên trì của trẻ khiến tôi tin rằng nghề truyền thống vẫn còn nhiều cơ hội để lan tỏa nếu được tiếp cận đúng cách”, ông Thường nói.
Những hoạt động trải nghiệm này giúp trẻ rèn sự khéo léo, khả năng quan sát, tinh thần hợp tác và đặc biệt là cảm nhận được giá trị của lao động thủ công, điều mà các bài học trên lớp khó có thể truyền tải trọn vẹn.
Không chỉ tổ chức trong trường, nhiều lớp còn đưa trẻ tham quan thực tế tại các cơ sở làm cốm, bánh gai, hương, gốm và mộc.
Tại Trường mầm non An Bình (xã An Phú), chuyến đi trong khuôn khổ chuyên đề “Nghề truyền thống quê em” đã mang đến cho trẻ trải nghiệm khác biệt. Trẻ được nhìn thấy nghệ nhân làm việc, nghe kể chuyện nghề và trực tiếp tham gia vào từng công đoạn. Cô giáo Nguyễn Thị Hồng chia sẻ: “Mỗi khi được tự tay tráng cốm hay nặn gốm, trẻ đều tỏ ra phấn khích. Các con đặt rất nhiều câu hỏi và luôn muốn thử theo cách của riêng mình. Chính sự háo hức ấy khiến buổi trải nghiệm trở nên bổ ích và đầy cảm xúc".
Từ những tiếp xúc trực quan ấy, trẻ hình thành sự trân trọng đối với nghề truyền thống, đồng thời mở rộng nhận thức về thế giới quanh mình. Đó cũng là nền tảng giúp các em phát triển cảm xúc và nhân cách một cách tự nhiên.
Giúp trẻ thêm sáng tạo
Các góc trải nghiệm nhỏ của làng nghề giúp trẻ có thêm sức sáng tạo.Thời gian qua nhiều trường mầm non trên địa bàn thành phố cũng tổ chức các chuyên đề trải nghiệm nghề truyền thống theo nhiều hình thức đa dạng như mời nghệ nhân về trường, dựng không gian làng nghề thu nhỏ, tổ chức các buổi tương tác nhóm hoặc đưa trẻ tham quan trực tiếp ở các làng nghề. Các hoạt động này nhanh chóng được lan rộng vì mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc khơi dậy sự sáng tạo và khả năng tư duy độc lập ở trẻ.
Trong mỗi buổi trải nghiệm, trẻ được tiếp xúc với nhiều chất liệu như bột nặn, giấy dó, sáp màu, gỗ, đất sét, lá dứa hay bột cốm. Khi được tự tay làm tò he, vẽ tranh dân gian, in mộc bản… trẻ không chỉ làm theo hướng dẫn mà còn chủ động thử nghiệm các cách khác nhau như thay đổi dáng hình, phối màu theo tưởng tượng. Những sản phẩm mang dấu ấn cá nhân ấy góp phần khuyến khích trẻ mạnh dạn bày tỏ ý tưởng và tin vào khả năng của chính mình.
Cô Nguyễn Thị Tuyết, Hiệu trưởng Trường mầm non Hiệp An đánh giá cao hiệu quả của hình thức giáo dục này: “Trẻ được tiếp xúc với quy trình thật và chất liệu thật nên rất chủ động trong suy nghĩ. Các con thử nghiệm liên tục, không ngại sai và luôn muốn làm mới sản phẩm. Hoạt động này giúp phát triển tư duy linh hoạt, điều mà lớp học thông thường khó tạo ra.”
Trẻ háo hức với chính tác phẩm gốm ở Chu Đậu do mình tự vẽ.Nhiều phụ huynh cũng ghi nhận sự thay đổi tích cực của con sau mỗi buổi trải nghiệm. Chị Phạm Thu Trang, phụ huynh Trường mầm non Hiệp An chia sẻ: “Về nhà, con hào hứng nặn lại tò he và kể những gì đã học được. Con còn nghĩ ra những hình mới để thử làm. Tôi thấy con tự tin và sáng tạo hơn, đồng thời biết quý trọng công sức của người lao động”. Theo các phụ huynh, trẻ cũng chủ động giao tiếp hơn, biết đặt câu hỏi, quan sát chi tiết và hứng thú với hoạt động học tập hằng ngày.
Trải nghiệm nghề truyền thống mang đến cho trẻ cơ hội khám phá thế giới theo chiều sâu: được nghe câu chuyện về nguồn gốc nghề, được thấy sự tỉ mỉ trong từng thao tác và cảm nhận niềm say mê của nghệ nhân. Từ đó, trẻ không chỉ biết cách tạo ra sản phẩm mà còn hiểu giá trị của sự kiên trì, sự hợp tác và tinh thần sáng tạo.
Việc nhiều trường triển khai hoạt động trải nghiệm nghề truyền thống cho thấy xu hướng lồng ghép văn hóa vào giáo dục ngày càng được chú trọng. Đây không chỉ là phương pháp học tập sinh động mà còn là cách gieo vào trẻ tình yêu nghệ thuật dân gian, khơi mở khả năng sáng tạo và nuôi dưỡng niềm tự hào về văn hóa quê hương ngay từ những năm đầu đời.