Lần đầu, Việt Nam có luật riêng riêng về nhà giáo. Trong ảnh: Cô và trò Trường THCS Ngô Quyền (phường Lê Chân) trong không khí chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.Việc Quốc hội khóa 15 thông qua Luật Nhà giáo vào tháng 6/2025 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 là minh chứng cho sự tri ân, tôn vinh và khẳng định vị thế của nghề giáo.
Khẳng định vị thế, tôn vinh giá trị người thầy
Đây là lần đầu Việt Nam có luật riêng về nhà giáo. Luật Nhà giáo gồm 9 chương, 42 điều, quy định đầy đủ về tiêu chuẩn, quyền và nghĩa vụ của nhà giáo; chính sách của Nhà nước đối với nhà giáo; quản lý đội ngũ và các điều kiện bảo đảm để người thầy toàn tâm thực hiện nhiệm vụ. Trong đó, điểm mới nổi bật là xác lập rõ vị thế pháp lý của nhà giáo - lực lượng nòng cốt, có vai trò quyết định đối với chất lượng giáo dục.
Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai (phường Lê Chân) Trần Thị Thu Hường bày tỏ: “Nhà trường có 69 giáo viên làm nghề này bằng tình yêu và trách nhiệm, nhưng vẫn mong được ghi nhận xứng đáng. Khi Luật Nhà giáo ra đời, tôi tin rằng xã hội sẽ nhìn nhận rõ hơn những giá trị và đóng góp của người thầy. Quan trọng hơn, chúng tôi có thêm niềm tin để gắn bó với nghề, để cống hiến dài lâu”.
Những thiên thần bé nhỏ của cô. Ảnh: TRUNG KIÊNTheo Sở Giáo dục và Đào tạo, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 74.000 giáo viên, cán bộ trong ngành giáo dục. Trong đó, khối mầm non, trung học, giáo dục thường xuyên là 66.000 giáo viên; khối đại học, dạy nghề là gần 8.000 giáo viên. Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Uông Minh Long cho biết, việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo là bước ngoặt mang ý nghĩa sâu sắc. “Lần đầu, nghề dạy học có đạo luật riêng để bảo đảm quyền lợi, tôn vinh danh dự và xác định rõ trách nhiệm của đội ngũ. Điều này không chỉ góp phần khơi dậy niềm tự hào nghề nghiệp, mà còn tạo cơ sở pháp lý vững chắc để các địa phương triển khai chính sách cho nhà giáo một cách đồng bộ, công bằng và nhân văn. Luật cũng quy định rõ về bảo vệ danh dự, uy tín của nhà giáo, xử lý nghiêm các hành vi xúc phạm, bạo hành đối với giáo viên; đồng thời khuyến khích tôn vinh, khen thưởng những cá nhân tiêu biểu, có nhiều cống hiến cho sự nghiệp giáo dục. Điều này giúp khẳng định, tôn vinh người thầy không chỉ bằng lời nói, mà bằng hành động cụ thể của pháp luật.
Việc Quốc hội ban hành Luật Nhà giáo là bước đi cụ thể hóa chủ trương của Đảng về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, coi phát triển đội ngũ nhà giáo là khâu then chốt của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trên cả nước nói chung, thành phố Hải Phòng nói riêng.
Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Uông Minh Long cũng khẳng định, thời gian qua, thành phố xác định việc chăm lo và phát triển đội ngũ nhà giáo là yếu tố then chốt quyết định chất lượng giáo dục. Ngoài chính sách thu nhập tăng thêm, thành phố không ngừng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học ngày càng khang trang, trang bị thiết bị dạy học hiện đại, đẩy mạnh chuyển đổi số, đào tạo, tập huấn, tổ chức giao lưu, hợp tác quốc tế..., qua đó tạo môi trường thuận lợi để các thầy cô phát huy năng lực chuyên môn.
Song song với đó, ngành Giáo dục Hải Phòng đẩy mạnh phong trào thi đua “Hai tốt” một cách rộng khắp, tạo khí thế sôi nổi trong đội ngũ nhà giáo. Phong trào trở thành động lực mạnh mẽ, khích lệ các thầy, cô giáo không ngừng đổi mới, thi đua dạy tốt, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của thành phố trong giai đoạn mới.
Cô và trò Trường mầm non Hòa Nghĩa (phường Dương Kinh) trong giờ học.Nâng cao đời sống, tiếp thêm niềm tin
Một trong những nội dung được đội ngũ giáo viên quan tâm là các chính sách bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần của người thầy. Luật Nhà giáo quy định: “Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp” và giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ nhà giáo trẻ, giáo viên mầm non và giáo viên vùng khó.
Ngoài ra, theo quy định của Luật, nhà giáo còn được hưởng thêm các khoản phụ cấp đặc thù, trách nhiệm, ưu đãi, trợ cấp vùng khó khăn, trợ cấp giáo dục hòa nhập, thâm niên, lưu động…, góp phần nâng cao thu nhập toàn diện.
Về chính sách bảo vệ, hỗ trợ, thu hút nhân lực chất lượng cao, Luật Nhà giáo mở rộng và hợp nhất hệ thống chính sách hỗ trợ cho nhà giáo; thu hút người có trình độ cao, kỹ năng nghề giỏi tham gia giảng dạy, nhất là trong các lĩnh vực chiến lược như khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, giáo dục nghề nghiệp.
Những quy định này được kỳ vọng tạo động lực, thu hút nhân lực giỏi vào ngành Giáo dục, từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ trong giai đoạn đổi mới toàn diện. Hiệu trưởng Trường tiểu học An Sơn (xã Việt Khê) Vũ Thành Trung chia sẻ: “Hiện nay, trường có 539 học sinh, nhưng chỉ có 23 cán bộ, giáo viên, còn thiếu 5 giáo viên so với biên chế được giao. Là xã vùng sâu, vùng xa của thành phố, nên trường cũng khó thu hút giáo viên. Đời sống của giáo viên còn nhiều khó khăn. Việc ban hành Luật Nhà giáo là tin vui, niềm an ủi lớn, giúp giáo viên cảm nhận rõ hơn sự quan tâm của Nhà nước. Với sự quan tâm này, thời gian tới, đời sống giáo viên được cải thiện, trường sẽ thu hút được giáo viên về công tác và giáo viên càng toàn tâm, toàn ý cho học trò, cho chất lượng dạy học.”
Luật Nhà giáo ra đời góp phần tôn vinh, bảo đảm quyền lợi, nghĩa vụ của nhà giáo, để các nhà giáo yên tâm đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học. Trong ảnh: Giờ học của lớp 11A Trường THPT Thăng Long.Không chỉ dừng ở việc bảo đảm quyền lợi, Luật còn hướng đến xây dựng môi trường giáo dục nhân văn, dân chủ, chuyên nghiệp. Hiệu trưởng Trường THCS Long Xuyên (phường Hải Dương) Phạm Văn Bằng cho biết, với việc đưa vào thực hiện Luật Nhà giáo, người thầy được bảo đảm về vị thế, quyền hạn và được truyền cảm hứng sáng tạo, đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục. Đây chính là nền tảng để ngành Giáo dục thực hiện mục tiêu phát triển con người toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Theo Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Uông Minh Long, thời gian tới, ngành sẽ rà soát, điều chỉnh các quy định nội bộ, tổ chức tập huấn để Luật Nhà giáo sớm đi vào cuộc sống. Đồng thời, tham mưu thành phố chú trọng nâng cao chất lượng, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, bảo đảm đủ số lượng theo định mức. Cùng với đó, xem xét, đổi mới cơ chế phát hiện, tuyển dụng, bồi dưỡng và đãi ngộ nhân tài; đề cao dân chủ, tôn trọng sáng tạo, chuyên môn học thuật và đạo đức nhà giáo.
Từ đó, khơi dậy niềm tự hào, lòng yêu nghề, khuyến khích mỗi nhà giáo yên tâm công tác, không ngừng phấn đấu, rèn luyện cả về năng lực, phẩm chất đạo đức, cống hiến vì sự nghiệp trồng người, góp phần phát triển Giáo dục bền vững, đáp ứng yêu phát triển thành phố và đất nước trong kỷ nguyên mới.